معرفی بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند
پس از تاسيس موسسه اصلاح و تهيه بذر چغندرقند در سال 1332 به عنوان تشكيلاتی مستقل و مسئول تامين بذر چغندر قند مورد نياز و امور كشاورزي مربوط به آن، تولید بذر چغندرقند در اقلید به عنوان يكي از چهار ايستگاه اصلي این فعالیت آغاز گردید. از سال 1343 فعاليت‌هاي تحقيقاتي این بخش بر اساس اهداف و خط مشي مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند آغاز و تاکنون نیز ادامه دارد. در دهه‌های 1360 و 1370 بیشترین فعالیت برای اصلاح ارقام پرپتانسیل داخلی با عملکرد کمی و کیفی مناسب و هم چنین انجام پروژه و طرح‌های تحقیقاتی در زمینه مسایل و مشکلات به‌زراعی چغندرقند بود.
فعاليت‌هاي بخش چغندرقند در دهه 1380 در راستاي شش طرح کلان ملی زير بوده است:
1ـ بيماري هاي ريزومانيا و كرلي تاپ چغندرقند در ايران.
2ـ زمينه هاي به نژادي و به زراعي بولتينگ (ساقه روي) در چغندرقند در ايران.
3ـ تنش‌هاي محيطي (شوري وخشكي) چغندرقند در ايران.
4ـ بيماري‌هاي مهم قارچي (عوامل بيماري‌زاي برگ و ريشه‌ی) چغندرقند در ايران.
5ـ كميت و كيفيت چغندرقند در ايران.
6ـ بررسي خصوصيات مهم اگرونوميكي، فيزيولوژيكي و اكولوژيكي چغندرقند در ايران.
پس از موفقیت‌های بدست آمده از اجرای این شش طرح، به منظور دستيابي به اهداف توسعه در بخش توليد شكر چغندري، به پيشنهاد مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند و با همكاري كارخانه‌هاي قند، بخش‌هاي اجرايي و ترويج، سند ملی برنامه راهبردي تحقيقات چغندرقند جهت تحقق شرايط بالقوه توليد در سال 1389 ارائه شد. هدف این برنامه یافتن راهكارهاي پژوهشي جهت دستيابي به توليد موفق و بهینه چغندرقند و همچنين رديابي محدوديت‌هاي موجود در مرحله اجرا با تكيه بر كارهاي كلان گذشته از جمله طرح جامع شكر است. تاکنون بخش مهم و قابل توجهی از این طرح کلان ملی اجرا شده است و نتایج ارزشمندی را بار آورده است.
با تایید وجود بیماری ریزومانیا در استان فارس برای اولین بار در کشور، این بخش به عنوان مرکز انجام فعالیت‌های به‌نژادی برای اصلاح ارقام مقاوم انتخاب شد. در 20 سال گذشته عمده فعالیت‌ها در جهت تولید ارقام مقاوم به این بیماری بوده، به طوری که بخش تحقیقات فارس تاکنون در اصلاح و معرفی چندین رقم نیمه متحمل و متحمل به این بیماری (زرقان، اریا، مطهر و ...) نقش مهمی داشته است. در حال حاضر نیز بیشترین فعالیت در حال انجام این بخش در پروژه‌های چون تهیه سینگل کراس‌های مقاوم، شناسايي ژنوتيپ اُتايپ مقاوم به ريزومانيا از بين توده‌هاي اصلاحي، ارزيابي تحمل‌پذيري ارقام داخلي و خارجي چغندرقند به بيماري ريزومانيا، تهيه والدهای گرده‌افشان مقاوم به ريزومانيا، تهیه و ارزیابی هیبریدهای مقاوم می‌باشد. براساس برنامه‌های موجود، تلاش‌هایی نیز برای دستیابی به ارقام با مقاومت دوگانه نیز شروع شده و تاکنون چندین رقم با مقاومت دوگانه ( شکوفا و اسیا : مقاوم به ریزومانیا و نماتد،آرتا: مقاوم به ریزومانیا و متحمل به نماتد، دنا و سینا : مقاوم به ریزومانیا و ریزوکتونیا،هما: مقاوم به سرکوسپورا و بولتینگ،نیکا و تارا و حسنا : مقاوم به ریزومانیا و نماتد مولد سیست) معرفی گردیده‌اند .
اهداف:
تحقيقات چغندرقند يكي از قديمي ترين عرصه هاي تحقيقات كشاورزي در ايران مي باشد و از قدمتي 80 ساله برخوردار است كه در بين محصولات گوناگون كشاورزي برجسته مي باشد. تحقيقات اين محصول، در موسسه تحقيقاتي و توليدي تك محصولي به نام موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند متمركز است. از سال 1343 فعاليت‌هاي تحقيقاتي بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند فارس بر اساس اهداف و خط مشي مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند آغاز و تاکنون نیز ادامه دارد.
با توجه به شرح وظايف و در پاسخگويي به نياز بخش كشاورزي صنعت قند كشور، محورهاي اصلي فعاليت‌ها شامل انجام تحقيقات علمي در زمينه‌هاي به نژادي، به زراعي و تكنولوژي چغندرقند، توليد ارقام مختلف، تولید بذر چغندرقند مورد نياز و متناسب با شرايط آب و هوايي مناطق مختلف با ويژگي كميت و كيفيت مطلوب، مقاومت در برابر بيماري‌ها، متحمل به تنش‌هاي محيطي، مقاومت به بولتينگ (ساقه روي)، پرداختن به كليه امور مبتلا به بخش كشاورزي صنعت قند و بررسي مشكلات و تنگناها به منظور يافتن راه حل علمي و منطقي، اقدامات نظارتي در امور مربوط به عيارسنجي چغندرقند تحويلي به كارخانه‌هاي قند جهت جلوگيري از تضييع حقوق كشاورزان مي‌شود.
راهبردها
ـ تحقيقات در زمينه‌هاي به‌نژادي و به‌زراعي چغندرقند،
ـ همکاری و مشارکت در اصلاح و تهيه ارقام مختلف چغندرقند متناسب با شـرايط مختلف آب و هوائي كشور و با كيفيت مطلوب
ـ همکاری و مشارکت در ارزیابی مقاومت به بیماری ارقام مختلف وارداتی چغندرقند
ـ همكاري با واحدهاي ترويج، آموزش و مديريت كشــاورزي كارخانه هاي قند
ـ همكاري و نظارت بر امور مربوط به عيارسنجــي و تحويل چغندرقند به كارخانه‌هاي قند